Tokofer

Vitaminlər

Kapsul

Tokoferol sözü yunancadan tokos – döl, phero – daşıyan sözlərinin birləşməsindən ibarət olub «döldaşıyan» mənasını verir. E vitamini insan orqanizmində sintez olunmur, yalnız qida ilə alınır. Onun əsas mənbəyi bitki (zeytun, günəbaxan, qarğıdalı, pambıq) yağıdır. Vitamin E ilə ən zəngin buğdanın rüşeymidir. Bağırsaqda öd turşuları vasitəsi ilə sorulur, limfaya daxil olur. Sonra isə qanda ASLP-lər (Aşağı sıxlıqlı lipoproteinlər) ilə birləşərək toxumalara çatır. Əsas piy toxumasında, qaraciyərdə, əzələlərdə və sinir toxumasında toplanır.

E vitaminin funksiyaları:

Birinci növbədə bu güclü antioksidantdır. Hüceyrələrin membranlarını bərpa edir və toxumaları sərbəst radikallardan (hüceyrələri zədələyən aqressiv molekullardan) qoruyur. E vitamininin antioksidant təsirinə alimlər onkoloji xəstəliklərin profilaktikası üçün bir vasitə kimi baxırlar.

“Sərbəst radikallar” elektronu əskik olan molekullar olub yüksək enerjiyə sahibdirlər. Bu radikallar özlərində əskik olan elektronlarını hüceyrə membranından (hüceyrənin xaricdən örtən təbəqə) və hüceyrə daxilindəki DNT və RNT-dən almağa çalışır, yəni hüceyrənin membranına, DNT-yə “hücüm edib”, zərər verirlər. Əgər hüceyrə bu zərəri kompensasiya edə bilməzsə mutasiya reallaşacaq. Xərçəng hüceyrələri bu şəkildə ortaya çıxır. Hüceyrənin davamlı olaraq radikalların hücumuna məruz qalması vəziyyətinə “oksidativ stress” deyilir. Nəticə: “Sərbəst radikallar” sağlamlığımız üçün olduqca zərərlidir.

“Antioksidantlar” isə bu radikalları asanca təsirsiz hala gətirəcək olan molekullardır. Radikallara özlərində olan artıq elektronlarını verirlər. Beləcə radikallar istədiklərini alır və sağa-sola hücum etməyi kəsərək zərər vermirlər.